Het “Wel en Wee “van de Angerlose Dominee  Adam Bernard Smits

Zijn naam is te vinden op het predikantenbord in de Galluskerk. Hij is er dominee van 1710 - 1749 dus een dikke 300 jaar geleden predikte hij vanaf de toen nog aanwezige eikenhouten kansel. Adam is de oudste zoon van de Doesburgse dominee Petrus Smits. Hij is 27 jaar oud wanneer hij in de voetsporen van zijn vader treedt. Twee jaar na zijn benoeming trouwde hij in Oosterbeek met de 23 jarige Rutgera van Hensbergen. Het huwelijk wordt voltrokken door de Maastrichtse dominee Menso Heijdenrijk die gehuwd is met Aletta, de oudere zus van Rutgera. 

Het echtpaar Smits-Hensbergen woont in Doesburg. Dat is in die tijd gebruikelijk want Angerlo kreeg  pas in 1808 een pastorie. In 1793 bijvoorbeeld is dominee Ketz in de kost bij een zekere M. de Wit in de Doesburgse Veerpoortstraat. Het echtpaar kreeg vier kinderen, van wie drie op jonge leeftijd overlijden.In de zomer van 1722 kocht Adam de Koepoortstraat 16 in Doesburg. Eind september wordt het vierde kind, een jongetje geboren. Hij is er slecht aan toe en wordt daarom vermoedelijk niet in Angerlo maar in Doesburg gedoopt. Ook voor Rutgera is het een bevalling met gevolgen. Zij overleed begin november op de leeftijd van 33 jaar. Adam blijft achter met de vijfjarige Johanna en de kwetsbare baby. Dit jongetje redt het niet en overleed in maart 1723. En zoals zo vaak in die tijd  wordt er snel hertrouwd. Najaar 1725 trouwde Adam met Judith Dibbets.

 

Waaruit bestaat het dominees werk in die tijd? 

In Adams eerste jaar wordt in de novembermaand op vier opeenvolgende vrijdagen een kind gedoopt. Gedurende zijn ambtsperiode volgden er in totaal nog 183 dopelingen. Jaarlijks zijn het er ongeveer vijf. Uitzonderingen zijn de jaren  1723 en 1728 wanneer er geen enkel kind werd gedoopt. In 1737 komt het jaartotaal op tien. En dan zijn er de huwelijken, 208 schrijft hij in. Dit grote aantal wordt mede verklaard door de gemiddelde leeftijd die fors lager ligt dan tegenwoordig. Natuurlijk is Adam nauw betrokken bij nieuwe personen ( lidmaten ) die moeten worden bijgeschreven. Zijn dat in zijn beginperiode zo’n vier - vijf personen per jaar, in de jaren veertig groeit dit aantal tot vijftien personen. Adam wordt ook ingeschakeld voor de bevestiging van dominees in de buurgemeenten. In 1728 is hij te vinden in Steenderen. In 1739 en 1745 bevestigde hij predikanten in Didam. Eervol is ook zijn benoeming als vertegenwoordiger van de classis in Zutphen op de Gelderse synode van 1735. In het daaropvolgende jaar is hij “secundus”voor de synodevergadering van Noord Holland in Amsterdam. In Juli 1737 sterft zijn laatste nog levende kind op 19 jarige leeftijd.

 

Adam overleed op 21 juni en werd vijf dagen later begraven in de Grote Kerk. Hij kreeg een dure avond begrafenis met 20 lantaarns, een teken van zijn welstand.

Judith Dibbets overlijdt in 1753 

 

Bron: Gelders Archief,Streekarchivaat De Liemers en Doesburg